Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2013

Και μετά τον κάπρο τι; …


Ο καλύτερος τόπος για να ζουν ο λαγός και ο κάπρος από σήμερα και μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο, είναι η χώρα μας. Το κυνηγητό τους έλαβε τέλος!
     Έναν καλό εχθρό είχαν, εμάς, αλλά μέχρι και σήμερα. Από αύριο θα γυροφέρνουν ανεμπόδιστα σε κάμπους και ραχούλες, θα βολτάρουν ελεύθερα, γιατί όχι, ακόμα και από δίπλα μας κουνώντας το κεφάλι τους σαν χαιρετισμό αφού είμαστε παλιοί γνώριμοι. Τόσους αιώνες εκεί έξω, πέρα από τα σύνορα των πόλεων, συνηθίσαμε ο ένας τον άλλο.
     Από αύριο βέβαια θα πάρουν θάρρος από την απουσία μας οι σκληροί της πανίδας μας, ο λύκος, το τσακάλι, και θα αρχίσουν το δικό τους κυνήγι. Και σαν κυνηγοί τα ζωντανά αυτά, είναι καλύτεροι από εμάς και ας μην φέρουν όπλα. Ξέρουν καλύτερα τους τόπους, τα μονοπάτια, τις φυλάχτρες, τις ώρες των τριχωτών, έχουν τη δαιμονισμένη όσφρηση και την ακοή που είναι εργαλεία μέγιστα, και από τη δική τους παγάνα τα περιθώρια διαφυγής των είναι λίγα.
     Αν γινόταν ένα σοβαρό γκάλοπ, όχι σαν αυτά τα ιμιτασιόν της πολιτικής μας ζωής, και ρωτούσαν τον κάπρο και τον λαγό: ποιους εχθρούς προτιμάτε να σας κυνηγούν;, θα απαντούσαν με χαρά: τους ανθρώπους! Οι λόγοι γνωστοί βέβαια. Με εμάς απέναντί τους, τα περιθώρια διαφυγής τους μεγαλώνουν κατά πολύ. Ποιος τυφλός ή ποιος λαγός λοιπόν δεν θέλει το φως του;
     Παλαιότερα όμως, στην ωραία πατρίδα μας, δεν υπήρχαν απαγορεύσεις. Ούτε καν διατάξεις περί κυνηγίου. Υπήρχαν όμως διαφορετικά πράγματα, πολύ ανώτερα από τα σημερινά. Υπήρχε το κυνήγι για την επιβίωση του ανθρώπου, την φυσική επιλογή. Εκεί, η ίδια η φύση, άνθρωπος και θήραμα, κρατούσαν σαν κόρη οφθαλμού την ισορροπία του οικοσυστήματος (μεταμοντέρνα τεχνική λέξη χάριν της εξέλιξης και του πολιτισμού). Ο άνθρωπος – κυνηγός, δεν κορδωνόταν όταν θήρευε τον λαγό ή τον κάπρο, αλλά έφευγε γρήγορα από το δάσος για το σπίτι του, για να θρέψει την φαμίλια. Τα έχουμε γράψει ξανά και ξανά αυτά όμως, ας μην κουράζουμε με τις εμμονές μας!
     Το κακό με το τέλος της κυνηγετικής περιόδου, δεν είναι ότι δεν θα θηρεύσουμε κάπρους και λαγούς. Όχι βέβαια. Αλλά να, η επαφή με τη φύση, τα μαθήματα που παίρνουμε συνέχεια από αυτήν, από την τάξη της και τους ήχους της, και απ’ όσα αυτή περικλείει στην αγκαλιά της, είναι μαθήματα ζωής. Μπορεί κάποιος που είναι έξω από τη φύση, κάτοικος της πόλης που επισκέπτεται ένα ζωολογικό κήπο, να μην καταλαβαίνει τις βασικές λειτουργίες της. Όμως για εμάς, το σκύψιμο πάνω στ’ αχνάρι, δεν σημαίνει μόνο το κυνήγι της ημέρας, σαφώς και όχι, φανερώνει η κίνηση αυτή τη δίψα για μάθηση. Την ελπίδα φανερώνει, που πίσω στην πόλη είναι συνεχώς φυλακισμένη, και σε μια στροφή του δύσβατου μονοπατιού ανοίγεται με χαρά και μας δείχνει τον δρόμο.
     Επειδή όμως μίλησα για ζωολογικούς κήπους, να ειπώ ακόμα ότι είναι κατάντια της σύγχρονης αντίληψης, η φυλάκιση ενός ζώου με μοναδικό σκοπό τη δική μας ευχαρίστηση. Να δούμε από κοντά ένα λιοντάρι, ένα πύθωνα κτλ.. Η φιλοσοφία και μόνο της δημιουργίας και ύπαρξης ζωολογικού κήπου σε μία πόλη, δείχνει την παρακμή του ανθρώπου, την βαθύτερη αμάθειά του για την φύση. Το μίσος του εν τέλει γι’ αυτήν. Και σαν συνέχεια της αδυναμίας και του φόβου, έρχονται οι νόμοι, οι απαγορευτικές διατάξεις, και από ανθρώπους που υποτίθεται έχουν σπουδάσει το αντικείμενο τους. Όμως όχι, η φύση δεν σπουδάζεται. Σου μαθαίνει τα πάντα αν της αφιερώσεις τον χρόνο σου, αν της δώσεις την αγάπη σου, αν αφεθείς στα μυστικά της.
     Υποστηρίζεται από πολλούς ότι και ο κυνηγός περισσότερο τέρπει προς την παρανομία παρά προς την νομιμότητα. Μα ποιος ισχυρίσθηκε ότι η οικογένεια η κυνηγετική αποτελείται από αγγέλους; Με τόσες χιλιάδες μέλη, στατιστικά και μόνο, δεν θα υπάρχουν κι εκείνοι που φέρουν μόνο κατ’ όνομα αυτό του κυνηγού; Που λαθροθηρεύουν, που κλέβουν, που παρανομούν;
     Να γιατί το κυνήγι θα μας λείψει. Στην φύση είμαστε συνέχεια, αλλά η αναζήτηση του θηράματος, η ωφέλεια της αρχέγονης ασχολίας, η άμεση επαφή με την πανίδα, μας βοηθάνε πιστεύω σαν ανθρώπους, και μας κρατούν στον δύσκολο δρόμο. Γιατί εν τέλει, αν θέλουμε τα εύκολα, πάμε μια Κυριακή στον ζωολογικό κήπο της περιοχής μας και ταΐζουμε μπανάνες τους πιθήκους – και νομίζουμε πως κάνουμε κάτι σπουδαίο, χρήσιμο, και ζωοφιλικό …    
=============
 
Δημοσιεύθηκε στο «Κυνήγι» την Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013

Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

Η δύσκολη χρονιά του κάπρου …

«Τα γουρούνια που έμειναν φέτος ακυνήγητα είναι πάρα πολλά, χιλιάδες πολλές. Όταν βγει ο χειμώνας, θα πέσουν στις σπορές και δεν θα αφήσουν τίποτα όρθιο. Δεν νομίζω η ποταμιά το καλοκαίρι να δει το καλαμπόκι, θα πέσουν πάνω του τα κοπάδια».
    Επιγραμματικά αναφέρω τα λόγια φίλου αγρότη που δραστηριοποιείται στην κοιλάδα του Αλφειού και παράγει κατ’ έτος μεγάλες ποσότητες καλαμποκιού. Με τρόμο βλέπει το μέλλον της παραγωγής του, αφού όπως πολύ σωστά λέγει, οι ελάχιστες κυνηγετικές ομάδες που ήλθαν για το κυνήγι του κάπρου, δεν στάθηκαν ικανές να θηρεύσουν ικανό αριθμό του.
    Αληθινά τα λόγια του φίλου. Είδαμε εξάλλου στη πράξη όσα αναφέρει. Σπάνια συναντούσες ομάδα στο βουνό να κυνηγά, όχι δίπλα σου ή έστω κοντά σου αλλά να ακούγεται από μακριά έστω το ντουφέκι της. Βαθιά σιωπή στο βουνό, ερημία πραγματική από κυνηγούς αγρίων. Μα και οι ελάχιστες ομάδες που κυνήγησαν, δεν θήρευσαν όσα θα μπορούσαν και η νομοθεσία επιτρέπει.
     Συναντήσαμε στο βουνό ατέλειωτα κοπάδια μεγάλα και μικρά, των πενήντα, των σαράντα, των τριάντα ατόμων. Και όμως, τόσα άγρια και δεν βγήκαν στα καρτέρια, ασφαλιζόντουσαν σε μέρη μυστικά, χάνονταν σαν αερικά από το πουθενά, πονήρεψαν πολύ προς όφελός τους και προς λύπη μας. Και δικαίως τώρα οι τοπικές αγροτικές κοινωνίες φοβούνται για την μελλούμενη παραγωγή τους.
     Η οικονομική δυσπραγία του κόσμου, του κυνηγού βεβαίως που απαιτούνται γι’ αυτόν επιπλέον μεγάλα έξοδα για τις εξορμήσεις του, ο φόβος και η ψυχολογική πίεση των δύσκολων καιρών, όλα αυτά, αθροιστικά, στάθηκαν εμπόδιο στο κυνήγι μας. Και δυστυχώς οι υπερπληθυσμοί του κάπρου θα έχουν αντίχτυπο όχι μόνο στην αγροτική οικονομία που θα συρρικνωθεί εξ αιτίας του, μα και στη ίδια την πανίδα μας, που θα πρέπει να θρέψει με ποικίλους τρόπους το αχόρταγο ζωντανό.
     Δυστυχώς, δεν υπάρχει καταγραφή πληθυσμών από την Ομοσπονδία Πελοποννήσου. Η ευθύνη βέβαια δεν είναι δική της, ή μάλλον μόνο δική της. Δεν προβλέπεται καν από την νομοθεσία ένας οδηγός, μία τράπεζα πληροφοριών που θα μπορούν να εισάγονται πολύτιμα στοιχεία και να ερμηνεύονται, να αναλύονται στη συνέχεια ώστε σε κάθε κυνηγετική περίοδο να γνωρίζουμε με ακρίβεια τους αριθμούς των αγρίων και ανάλογα με το μέγεθος των πληθυσμών να κυνηγούνται ανά κυνηγετική εξόρμηση συγκεκριμένα άτομα, των 4, των 6, και γιατί όχι, και των 8 ατόμων.
     Ειδικά για την Πελοπόννησο που έχει και το μεγαλύτερο πρόβλημα υπερπληθυσμών την εποχή αυτή, τα αίτια βρίσκονται σε χρόνους περασμένους. Η φωτιά του 2007 και οι απαγορεύσεις που ακολούθησαν, ευνόησαν την απρόσκοπτη αναπαραγωγή του κάπρου και την έντονη αύξηση του πληθυσμού του. Τα θηράματα μειώθηκαν στα 2 ανά κυνηγετική εξόρμηση, και καλώς έγινε έτσι. Όμως κράτησε πολύ η διάταξη αυτή. Και η θήρευση των 4 ατόμων σήμερα φαντάζει πολύ μικρή, σε σχέση μάλιστα και με την ελάχιστη συμμετοχή κυνηγών στο κυνήγι για τους λόγους που προανέφερα.
     Η χρονιά του κάπρου λοιπόν, γι’ όσους βγήκαν στο βουνό, δεν ήταν κακή, αλλά ούτε η καλύτερη με τόσα κοπάδια να κυκλοφορούν ανεμπόδιστα. Για τους περισσότερους κυνηγούς όμως του μεγάλου θηράματος ήταν πολύ άσχημη η χρονιά που πέρασε και θα αφήσει το στίγμα της. Για τους γνωστούς πλέον λόγους να αναγκάζεσαι να καθηλώνεσαι στο σπίτι σου. Ίσως του χρόνου τα πράγματα να πάνε καλύτερα, ίσως να φτηνύνει η ζωή, να πέσουν οι τιμές στα καύσιμα, να μπορέσει και ο κυνηγός να ανασάνει από βάρη δυσβάστακτα. 
     Αν δεν συμβούν αλλαγές προς όφελος μας, να συμβαδίζει δηλαδή το κόστος της ζωής με τους μισθούς μας, το κυνήγι σε μερικά χρόνια θα γίνει ελιτίστικο χόμπυ, μονάχα για τους έχοντες και κατέχοντες. Θα χάσει τις λαϊκές καταβολές του και θα ανέβει οικονομικές βαθμίδες. Μπορεί και να θυμίζει σε λίγα χρόνια την Αγγλία η χώρα μας, όπου εκεί ακόμα το κυνήγι είναι ενασχόληση κυρίως των «ευγενών», της ανώτερης αστικής τάξης!.
     Την προοπτική αυτή την ήθελε διακαώς το πολύπαθο ΥΠΕΚΑ προ χρόνων με την αλήστου μνήμης υπουργό του και όλο το ψευτο-οικολογικό σινάφι που είχε εγκατασταθεί εκεί και ζούσε εις βάρος του ελληνικού λαού. Ελπίζω κι εύχομαι να μην επαληθευτώ …
============ 
Δημοσιεύθηκε στο «Κυνήγι» του Ελεύθερου Τύπου την Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013.

Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2013

Η τέχνη του θηρεύειν …

Ο άνθρωπος γεννήθηκε επαναστάτης, αλλά οι επαναστάτες μπορούν να είναι ευτυχείς;   Ας κοιτάξουμε όλοι γύρω μας, ένα βλέμμα, αλήθεια τι πιστεύουμε, οι εικόνες που έρχονται στα μάτια μας, να είναι άραγε η αληθινή ζωή; Ή μήπως τάχα, η ζωή μας πήρε στραβό δρόμο και δεν αντέχουμε να σηκώσουμε το κεφάλι να δούμε τα λάθη μας; Και αν είναι έτσι, ποιος να φταίει; Οι άλλοι; Εμείς ποτέ;
 
      Μπορεί όμως να είναι και διαφορετικά τα πράγματα, η απλότητα να περνά από μπροστά μας αλλά που να περισσέψει καιρός για να ασχοληθούμε μαζί της. Να είναι άραγε η απλότητα του βίου μας ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός;  Μα πώς να αντέξουμε την απλότητα όταν μάθαμε να είμαστε άπληστοι, αχόρταγοι, κυνηγοί άχρηστων πραγμάτων υλικών και πνευματικών;
 
 
     Υπάρχει ελπίδα, μία χαραμάδα στο βράχο που φεγγοβολάει, μια ακτίνα ήλιου που σκίζει την αιθαλομίχλη της πόλης, το αθώο χαμόγελο ενός παιδιού, το κούνημα της ουράς ενός αδέσποτου σκύλου. Εμείς όμως, την θέλουμε τη ζωή αυτή μακριά από τα σκουπίδια που την έχουν κατακλύσει;
      Κάποιοι ίσως, ελάχιστοι, ναι, και αυτοί είναι κυνηγοί. Όχι όλοι οι κυνηγοί, δεν βγαίνουμε όλοι στο βουνό για τον ίδιο λόγο. Δεν είμαστε όλοι έμποροι φρέσκου κρέατος, δεν κλέβουμε τον διπλανό μας επειδή «έχει» ενώ εμείς δεν έχουμε,  Δεν βρίζουμε την «κοινωνία την κακούργα», και δεν ασελγούμε με τις πράξεις μας κατά της Φύσης.
       Κυνηγός σημαίνει πολλά πράγματα που τον διέπουν, όπως η λογική, η ηθική – γιατί όχι - και δεν ηθικολογώ. Αλλά να σκέφτεσαι λογικά σήμερα, θα σε πουν παράλογο, να σκέφτεσαι ηθικά, θα σε πουν ανήθικο. Στο κυνήγι μας όλα μπορούν να συμβούν, όλα είναι δυνατά – αν ακολουθούμε τους κανόνες τους φυσικούς. Και λέγοντας κυνήγι, δεν νοείται η εξόρμηση με ή άνευ σκύλου στο βουνό προς την αναζήτηση  θηράματος μόνο – αλλά όλες σχεδόν οι εκφάνσεις της ζωής μας, στην καθημερινότητά μας. Τα πάντα είναι κυνήγι.
       Και είναι τέχνη μεγάλη το να θηρεύεις τη πανίδα του δάσους, όπως τέχνη περισσή είναι και η εκδορά ενός θηράματος. Πεζά πράγματα έ; Ασφαλώς όχι. Τέχνη ζηλευτή είναι και η κατανόηση μιας πατημασιάς στο φρέσκο χώμα, αυτή η αναζήτηση του ίχνους, και η ερμηνεία της πορείας του. Γιατί ακολουθώντας ένα αχνάρι, δεν ψάχνεις μόνο για το θήραμα, δουλεύουν συνάμα όλες σου οι αισθήσεις για την αναζήτηση της ζωής.
       Και είναι τέχνη η πορεία της ζωής, η δυσκολότερη ίσως μα και η πιο ελπιδοφόρα. Διότι, όταν σκύβεις στο μουσκεμένο χώμα για να διακρίνεις την παρουσία του θηράματος, αυτόματα σηκώνεσαι και μυρίζεις τον καιρό, το κεφάλι σου κοιτάζει ψηλά – και αυτή είναι η ελπίδα, η πορεία, με το κεφάλι πάντοτε ψηλά, επειδή η φύση μας γέννησε επαναστάτες και όχι δούλους.
       Το κυνήγι είναι ο ύμνος της ζωής, η ξαστεριά του ουρανού, το ατέλειωτο ταξίδι στο επέκεινα. Δεν υπάρχει τέλος, διότι δεν υπάρχει Αρχή για να το δώσει, εκτός από τη φύση. Και η φύση, σαν δημιουργός, έχει κανόνες, μέσα στην αταξία, στο χάος, υπάρχουν κλείδες που ανοίγουν τον δρόμο. Όμως όχι, οι δρόμοι της πόλης και οι πλατείες, τα ωραία πάρκα και οι ζωολογικοί κήποι, είναι η παρακμή της ζωής μας, δεν είναι η πρόοδος, είναι η αβάσταχτη φυλακή μας. Το ζώο, το κάθε ζώο, γεννήθηκε για να κυκλοφορεί ελεύθερο στο φυσικό του περιβάλλον, να κυνηγά για την τροφή του, να σκοτώνει γι’ αυτήν, να συνευρίσκεται ερωτικά με τον σύντροφό του, να πεθαίνει από φυσικά αίτια ή από ζώο δυνατότερο. Εμείς όμως, για να καλύψουμε τις αδυναμίες μας, φυλακίσαμε την πανίδα μέσα σε συρματοπλέγματα, τα ταΐζουμε, τα ποτίζουμε, τα φτιάξαμε ζώα μαλθακά, τους αφαιρέσαμε την άγρια φύση τους. Από κυνηγούς τα κάναμε όντα αδύναμα και απόλυτα ελεγχόμενα. Εγκληματήσαμε χάριν της «ζωοφιλίας μας». 
       Το κυνήγι, η ολική επαναφορά στις αξίες της ζωής, είναι ο δρόμος ο τραχύς, ο δύσβατος, ο ανηφορικός. Είναι η επίπονη προσπάθεια για να φτάσεις ψηλότερα. Ένα κυνήγι συνεχές η ζωή – άλλοι το είπανε ανθρώπινο δράμα, όμως όχι, ένα ερωτικό παιχνίδι είναι που αρχίζει με πόνο και τελειώνει με σιωπή. Και όσοι είναι κυνηγοί, καταλαβαίνουν από τη δύναμη της σιωπής, που θεριεύει και γίνεται σεισμός, έκρηξη που κατακαίει, και κάνει τους ανθρώπους από δούλους επαναστάτες …
================= 
Δημοσιεύθηκε στο «Κυνήγι» του Ελεύθερου Τύπου την Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2013.