Αναδημοσίευση από τον Πάνο Ζέρβα «Η Καλύβα ψηλά στο βουνό»
Το άρθρο που ακολουθεί είναι «σχόλιο» από το blog της «Καλύβας» και το υπογράφει ο Bioannis. Πολλά μας (με) χωρίζουν με τον Bioannis αλλά καλό είναι να ακούγεται και να διαβάζετε και η διαφορετική άποψη.
=====================
Θα πρέπει να σημειωθούν μερικά σημαντικά στοιχεία για να αντιληφθεί κανείς ζητήματα μεγέθους αλλά και κλίμακας, που βάζουν τα πράγματα στη θέση τους σχετικά με το σημερινό «πρόβλημα» που λέγεται κυνήγι. Ότι ήταν το κυνήγι 10.000 χ.πριν δεν έχει καμία σχέση με το σημερινό χόμπι, «αναψυχή» ή «σπορ» που κατ’ ευφημισμόν λέγεται κυνήγι.
Αυτά τα ζητήματα (πιθανώς και άλλα) είναι αναγκαία σε κάθε απόπειρα σοβαρής μελέτης μιας ανθρώπινης δραστηριότητας που πλέον -αν εξαιρέσει κανείς ορισμένες αποκλειστικά χωροθετημένες σε ακραία περιβάλλοντα και περιθωριοποιημένες περιοχές του πλανήτη- έχει σταθερά το χαρακτηριστικό του αταβισμού (εξελικτικό κατάλοιπο, εν πολλοίς άχρηστο και χωρίς νόημα: Όπως η συρρικνωμένη ουρά στο κόκκυγα του ανθρώπινου ιερού οστού).
Σημειώνω μόνο δύο από αυτά.
1) Ο ανθρώπινος πληθυσμός περί τα 10.000 π.Χ (στην εποχή των τελικών σταδίων ανάπτυξης του ενεργητικού κυνηγίου, που περιελάμβανε την πλήρη εξειδίκευση τοπικών κυνηγών και ενδημικών θηραμάτων) έχει υπολογιστεί οτι δεν ξεπερνούσε τα 8.000.000 άτομα. Στα παλαιότερα στάδια ανάπτυξης του ενεργητικού κυνηγίου (κατασκευή εξειδικευμένων εργαλείων εκτόξευσης και όπλων που πλήττουν το θήραμα από κάποια απόσταση) και των δύο ειδών homo σε “συνύπαρξη” (Νεαντερντάλιοι και Σάπιενς) δηλ. χοντρικά περί τα 100.000 πριν από σήμερα, ο ανθρώπινος πληθυσμός δεν ξεπερνούσε το 1.000.000 άτομα. Σημειωτέον ότι εκείνη την περίοδο, το σύνολο της αμερικανικής Ηπείρου ήταν εντελώς άδειο από οποιοδήποτε προγονικό είδος Homo. Αντιλαμβάνεται κανείς λοιπόν την σύγκριση της πίεσης αυτής της ανθρώπινης δραστηριότητας (που δεν ξεπερνούσε το 15-20 % του χρόνου που επένδυαν οι τότε άνθρωποι, συνολικά από τις ετήσιες καθημερινές τους ασχολίες, σε χρόνο) πάνω στα θηράματά τους, με τις σημερινές πιέσεις (εντελώς διάφορου χαρακτήρα, αφού δεν γίνεται για διατροφικούς λόγους, αλλά από “αναψυχή” -εκτός τις εξαιρέσεις, των Λαπώνων, των Εσκιμώων, των Μπούσμεν, των Γιανομάμι κ.λ.π.).
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν μελέτες που υποδεικνύουν αφανισμό ειδών της εποχής εκείνης (Μαμούθ και Βίσωνες) εξ’ αιτίας υπε-θήρευσης είτε μη ελέγξιμων καινοτομιών κυνηγίου (νέα κυνηγετική τεχνολογία, όπως η τεχνολογία Clovis στην Β. Αμερική την εποχή 8-12 χιλιάδες χρόνια πριν) είτε και των δύο μαζί.
2) Το επιθετικό κυνήγι είναι το τελικό στάδιο μιας διαδικασίας αυξανώμενης κατανάλωσης κρέατος, για μεταβολικούς λόγους, και είναι το επιστέγασμα της ευελιξίας ενός γένους, (Homo) που βιολογικά κατατάσσεται στα γένη με διατροφικές συνήθειες και στρατηγική διαιτολογίου παμφαγίας. Η πορεία του κυνηγίου ως ανθρώπινη δραστηριότητα, ξεκινάει περίπου 1 εκατομμύριο χρόνια πριν, πρώτα ως «μη ενεργητικό κυνήγι», καταναλώνοντας, είτε την εναπομείνασα λεία συμπατρικών σαρκοφάγων (παίζοντας τον ρόλο μια «ιδιαίτερης ύαινας») είτε εκμεταλλευόμενο σημεία τροφής με τη βοήθεια εργαλείων (μεδούλι μεγάλων οστών, με σφήνες και χειροκόφτες) είτε αργότερα αποδιώχνοντας τα σαρκοφάγα από τη λεία τους, κάνοντας χρήση της φωτιάς και της συνεργατικής δράσης. Ακόμα και το «ενεργητικό κυνήγι» του κλασικού παλαιολιθικού κυνηγού, πολύ αργότερα, λέγεται ότι έλκει την καταγωγή του πρώτα σε τεχνικές παγίδευσης του θηράματος, και κατόπιν σε όπλα εκτόξευσης αιχμών. Σε όλη αυτή την πορεία μέχρι το στάδιο της τελειοποίησής του (που διήρκεσε περίπου 1 εκατομμύριο χρόνια), το κυνήγι στηρίχθηκε σε 2 βασικές προϋποθέσεις. Την όλο και αναπτυσσόμενη συνεργατική δράση ομάδων κυνηγών αφ’ ενός, και αφ’ ετέρου την πλούσια και βαθειά γνώση του θηράματος και των συνηθειών του, πράγμα που σημαίνει επένδυση χρόνου για κάθε κυνηγό, προκειμένου να αποκτήσει εμπειρία άρα και αποτελεσματικότητα.
Η σημερινή ανάπτυξη της τεχνολογίας κυνηγετικών πυροβόλων όπλων, των μέσων μετακίνησης σε απρόσιτα σημεία, της γεωαναφοράς και του καθορισμού θέσης μέσω λεπτομερών χαρτών, της ενδοεπικοινωνίας … αλλά, και η επιτακτική δίψα κατανάλωσης της «άγριας φύσης» των αλλοτριωμένων κατοίκων της πόλης, ως στοιχείο «δύναμης, ανδρείας και θάρρους» αλλά και του μύθου «της ομαδικής ζωής», έχουν αναδείξει το κυνήγι -τουλάχιστον σε ορισμένες περιοχές της χώρας- σε μια από τις πρωταρχικές αιτίες εξαφάνισης ειδών (όχι απαραίτητα θηρεύσιμων) αλλά και σε σοβαρή απειλή κατάρρευσης βιοτόπων. Οι όχι σπάνιες εγκληματικές ενέργειες με κυνηγετικά όπλα, αλλά και επίσης, τα όχι σπάνια θανατηφόρα ατυχήματα μεταξύ ανεκπαίδευτων κυνηγών (και μη κυνηγών) επιτάσσουν μια νέα κοινωνική επαναρύθμιση του κυνηγίου στο φυσικό περιβάλλον, μέσω υιοθέτησης ρεαλιστικών μέτρων ριζοσπαστικής μεταρρύθμισης και επιστημονικού/κοινωνικού ελέγχου.
